نقد و بررسي

2- ناهار

در بخش دوم ، گويي با مناسبات قدرت سر و كار داريم. ميزي در يك رستوران كه يك طرف آن فردي موجه با كراوات و كت شلوار نشسته و مقابلش فردي با سر و رويي نسبتا آلوده كه نشانگر اختلاف طبقاتي او با ديگري است. ماجرا اما زماني آغاز ميشود كه گارسون رستوران بي توجه به هر دوي آنها ، از يك طرف به يك طرف ديگر ميرود و سفارش غذا از اين دو نميگيرد. دو فردي كه سر ميز نشسته اند ، رفته رفته به خوردن هر آنچه پيرامونشان وجود دارد مشغول ميشوند. از گل هاي درون گلدان كه روي ميز قرار دارد شروع شده و تا لباس ها و كفش ها و حتي ميز رستوران پيش ميرود. آنچه كه بين اين دو اتفاق مي افتد ، محو شدن تفاوت هاي رفتاري و ظاهري آنهاست كه حاصل گرسنگي است. 

آنچه كه آثار كوتاه “يان شوانكماير” را تبديل به آثاري درخشان و ارزشمند ميكند ، درواقع همان “كم گويي” و “تعمق” است. اينكه تنها در اپيزودهاي چند دقيقه اي ، چنان عميق به تحليل گري ها و ارائه نگرش هاي فلسفي ميپردازد كه مخاطبش را با انبوه معاني در كمترين زمان ممكن روبرو ميسازد و اتفاقا اكسير جادويي خود را از آنجايي ميگرد كه ابدا در اين “كم گويي” ، به ورطه سطحي نگري و تيتر گرايي نمي افتد. اتفاقا اين حجم كوچك آثار و عمق طويلشان ، بعضا يادآور المان هاي سوررئال و فانتزي آثار همين فيلمساز آوانگارد است. مانند كشوي كوچكي كه در “آليس” راه ورودي جهان خيالي عظيم فيلم بود. يا مانند آناتومي آدم ها در انيميشن “غذا” كه درونشان آسانسورهاي بسيار بزرگي تعبيه ميشد. اين ايده ي “قرار دادن چشم اندازهاي عظيم در ابژه هاي كوچك” يكي از معدود امضاهاي مربوط به آثار شوانكماير است.